Θυρεοειδοπάθειες

Οι φλεγμονώδεις παθήσεις του θυρεοειδούς είναι πολύ συχνές στη χώρα μας. Η ονομαζόμενη θυρεοειδίτιδα Hashimoto είναι η συχνότερη. Προκαλείται από την παραγωγή αντισωμάτων anti-Tg και Anti-TPO από τον οργανισμό. Τα αντισώματα αυτά παρεμβάλλονται στο μεταβολισμό του θυρεοειδούς, προκαλούν φλεγμονή και μειώνουν την παραγωγή της θυροξίνης. Αν η παραγωγή της θυροξίνης μειωθεί σημαντικά, τότε προκαλείται υπο-θυρεοειδισμός και υπάρχει ανάγκη για χορήγηση θυροξίνης από το στόμα. Αν τα αντισώματα αυτά δεν επηρεάζουν σημαντικά τη λειτουργία του θυρεοειδούς, τότε απλά παρακολουθούμε την εξέλιξη της θυρεοειδίτιδας. Άρα η θυρεοειδίτιδα Hashimoto προκαλείται από τον ίδιο μας τον οργανισμό, δηλαδή είναι μία αυτοάνοση κατάσταση.

Ιώσεις μπορούν επίσης να επηρεάσουν τη λειτουργία του θυρεοειδούς για μικρό χρονικό διάστημα. Στη συνέχεια ο θυρεοειδής ανακάμπτει πλήρως.

Σε μικρό αριθμό ανθρώπων υπάρχουν αντισώματα που παράγει ο οργανισμός και λέγονται T-Rab, Thyroid Receptor Antibodies, τα οποία προσκολλώνται στο θυρεοειδή και αυξάνουν τη λειτουργία του. Δηλαδή ο θυρεοειδής παράγει υπερβολικά υψηλές ποσότητες θυροξίνης. Αυτή η κατάσταση λέγεται υπερθυρεοειδισμός. Επίσης είναι μια αυτοάνοση κατάσταση, δηλαδή προκαλείται από το ίδιο μας το ανοσοποιητικό σύστημα.

Υπάρχουν αποτελεσματικές θεραπείες για τις παθήσεις του θυρεοειδούς, αρκεί να το αντιληφθούμε και να ζητήσουμε ιατρική βοήθεια. Επίσης υπάρχουν συμπληρώματα διατροφής, όπως το σελήνιο, που ενισχύουν το μεταβολισμό του θυρεοειδούς.

Ο υποθυρεοειδισμός προκαλεί εύκολη κόπωση, απώλεια μνήμης, απώλεια μαλλιών, κατακράτηση υγρών κάτω άκρων, βραδυκαρδία, δυσανεξία στο κρύο, αύξηση του βάρους, δυσκοιλιότητα, διαταραχές γονιμότητας και εύθραυστα νύχια.

Αντίθετα, ο υπερθυρεοειδισμός προκαλεί ευερεθιστότητα, αϋπνία, οφθαλμοπάθεια, ταχυκαρδία, εφίδρωση, απώλεια βάρους, τρέμουλο χεριών, μυική αδυναμία και δυσανεξία στη ζέστη.

Είναι καλό στο check up να γίνεται και έλεγχος του θυρεοειδούς.

Ο θυρεοειδής αδένας βρίσκεται στον τράχηλο, κάτω  από τον λάρυγγα και τον κρικοειδή χόνδρο. Είναι εύκολο να βρεθεί αν ψηλαφήσουμε κάτω από τη γωνία του λάρυγγα.

·         Τι είναι ο θυρεοειδής και ποιες είναι οι συχνότερες παθήσεις του;

Ο θυρεοειδής αδένας ρυθμίζει τις λειτουργίες ολόκληρου του ανθρώπινου σώματος. Παράγει την τετραϊωδοθυρονίνη ή θυροξίνη (Τ4) και την τριιωδοθυρονίνη (Τ3).  Η εντολή για να παραχθούν οι παραπάνω ορμόνες έρχεται από την υπόφυση του εγκεφάλου με τη μορφή της θυρεοειδοτρόπου ορμόνης (TSH). Επίσης παράγει την καλσιτονίνη που σχετίζεται με τον μεταβολισμό του ασβεστίου.

Ο θυρεοειδής ρυθμίζει το μεταβολισμό ολόκληρου του σώματος, επομένως είναι σημαντική η σωστή του λειτουργία. Αν η λειτουργία του είναι μειωμένη, τότε έχουμε υποθυρεοειδισμό και αν είναι αυξημένη τότε έχουμε υπερθυρεοειδισμό.

·         Είναι κληρονομικός;

Υπάρχει κληρονομικότητα στις παθήσεις του θυρεοειδούς, αλλά αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα ότι θα νοσήσουν οι απόγονοι, απλώς ότι πρέπει να έχουν μεγαλύτερη εγρήγορση και να ελέγχονται συχνότερα.

·         Υπάρχουν συμπτώματα;

Στον υποθυρεοειδισμό συχνή είναι η αδυναμία, τα οιδήματα κάτω άκρων, η πρόσληψη βάρους, η μειωμένη αντοχή στο ψύχος, η τριχόπτωση, η αναιμία, η βραδυκαρδία, η μειωμένη γονιμότητα, η εύκολη κόπωση και η υπερλιπιδαιμία.

Στον υπερθυρεοειδισμό συχνή είναι η ταχυκαρδία, η απώλεια βάρους, ο τρόμος των χεριών, η οστεοπόρωση, η αυξημένη εφίδρωση και ο εξόφθαλμος.

·         Υπάρχουν τρόποι πρόληψης;

Αν υπάρχουν συμπτώματα έχει ένδειξη ο έλεγχος των θυρεοειδικών ορμονών και η απεικόνιση του θυρεοειδούς με υπερηχογράφημα.

·         Ποιος είναι ενδεδειγμένος τρόπος διάγνωσης του θυρεοειδούς;

Στον υποθυρεοειδισμό τα παραπάνω είναι αρκετά. Όμως στον υπερθυρεοειδισμό θα πρέπει να γίνει και σπινθηρογράφημα του θυρεοειδούς ώστε να απεικονιστεί αν υπάρχει όζος που υπερπαράγει θυροξίνη.

·         Σε τι ειδικότητα γιατρού πρέπει να απευθυνθούμε;

Ιατροί που έχουν εμπειρία στη διαχείρηση του θυρεοειδούς.  Είναι οι ενδοκρινολόγοι και οι παθολόγοι.

·         Τι κάνουμε στον υποθυρεοειδισμό;

Στον υποθυρεοειδισμό χορηγούμε θυροξίνη σε τόση ποσότητα, όση λείπει από τον οργανισμό. Ο υπολογισμός γίνεται με τα κιλά του ασθενούς και τις τιμές της TSH. Φυσικά για πιο ολοκληρωμένη ρύθμιση γίνεται επανέλεγχος σε τρεις μήνες.

·         Τι κάνουμε στον υπερθυρεοειδισμό;

Χορηγούμε φάρμακα που αναστέλλουν την παραγωγή των θυρεοειδικών ορμονών (προπυλθειουρακίλη  ή μεθιμαζόλη). Η χορήγηση μπορεί να φτάσει και το έτος. Αν υπάρχει υποτροπή της νόσου, τότε σε νόσο του Graves και σε τοξικό αδένωμα προτιμάται η χορήγηση ραδιενεργού ιωδίου, ενώ σε πολυοζώδη τοξική βρογχοκήλη προτιμάται η χειρουργική αφαίρεση του αδένα.

·         Με τους όζους τι ακριβώς συμβαίνει;

Συχνά ανακαλύπτονται όζοι στο θυρεοειδή με τον υπέρηχο και σπανιότερα με την απλή ψηλάφηση. Η μεγάλη πλειονότητα των όζων είναι καλοήθεις. Υποψία κακοήθειας δημιουργεί όζος που είναι συμπαγής, έχει κεντρική αγγείωση, μικρές απασβεστώσεις και είναι ψυχρός στο σπινθηρογράφημα, δηλαδή μη λειτουργικός. Σε αυτές τις περιπτώσεις γίνεται βιοψία του όζου με καθοδήγηση από υπέρηχο. Στη συνέχεια γίνεται εξέταση στο μικροσκόπιο σε κυτταρολογικό – παθολογοανατομικό εργαστήριο.

·         Ποιές παθήσεις συνυπάρχουν συχνότερα;

Οι αυτοάνοσες παθήσεις του θυρεοειδούς, δηλαδή οι παθήσεις που οφείλονται σε αυτοαντισώματα, τείνουν να συνυπάρχουν και με άλλες αυτοάνοσες καταστάσεις, όπως είναι η λεύκη, ο σακχαρώδης διαβήτης και η ρευματοειδής αρθρίτιδα.